Tam Tahılların Beslenmemizdeki Önemi Nedir?

Tam tahıllar, tahılın doğal yapısının bozulmadan tüketildiği haliyle sunulan besinlerdir. Bir tahıl tanesi, üç ana bileşenden oluşur: kepek, endosperm ve rüşeym. Tam tahıllar, bu üç kısmın da korunduğu tahıllardır ve işlenmiş beyaz un veya pirincin aksine, besin değerleri tamdır. Kepek, B vitaminleri, demir, bakır, çinko, magnezyum, antioksidanlar ve fitokimyasallar sağlayan lif bakımından zengin dış katmandır. Fitokimyasallar, hastalıkların önlenmesindeki rolleri üzerine araştırılan bitkilerde bulunan doğal kimyasal bileşiklerdir. Ruşeym, büyümenin gerçekleştiği tohumun çekirdeğidir; sağlıklı yağlar, E vitamini, B vitaminleri, fitokimyasallar ve antioksidanlar açısından zengindir. Endosperm, karbonhidratları, proteini ve az miktarda B vitaminlerini ve mineralleri tutan iç katmandır. Buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, kahverengi (esmer) pirinç, kinoa ve bulgur gibi tahıllar, tam tahıl grubuna girer.

Bu bileşenlerin vücudumuz üzerinde çeşitli etkileri vardır:

Kepek ve lif, nişastanın glikoza dönüşmesini yavaşlatarak kan şekerinin ani yükselmesi yerine sabit kalmasını sağlar.
Lif, kolesterolü düşürmenin yanı sıra besinlerin sindirim sistemi boyunca taşınmasına yardımcı olur.
Lif ayrıca kalp krizi veya felci tetikleyebilecek küçük kan pıhtılarının oluşumunu önlemeye de yardımcı olur.
Tam tahıllarda bulunan fitokimyasallar ve magnezyum, selenyum ve bakır gibi temel mineraller bazı kanserlere karşı koruma sağlayabilir.

Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) 2022'ye göre, tahıllar sağlıklı beslenmenin temel bileşenlerinden biri olarak kabul edilir. Günlük tahıl tüketimi, kişinin yaşına, cinsiyetine, fiziksel aktivite düzeyine ve enerji ihtiyacına bağlı olarak değişiklik gösterir. Rehber, tahıl tüketiminde tam tahılların öncelikli olarak tercih edilmesini önerir. Özellikle beyaz ekmek gibi rafine tahıllar yerine, bulgur, tam buğday ekmeği, yulaf gibi tam tahıl ürünlerinin seçilmesi, daha fazla lif, vitamin ve mineral alımını sağlar. Yetişkin bireyler için günlük ortalama 3-7 porsiyon tahıl tüketimi önerilirken, toplam tahıl tüketiminin en az yarısı %100 tam tahıl olmalıdır.

Tam Tahılları Beslenmenize Eklemenin Yolları

Beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği tercih edebilirsiniz. Tam buğday ekmeği, beyaz ekmekten daha fazla lif ve besin maddesi içerir.
Pirinç yerine bulgur, karabuğday ya da kinoa gibi tam tahılları tercih ederek hem besleyici hem de lezzetli alternatifler oluşturabilirsiniz.
Ara öğünlerde tam tahıllı krakerler, mısır patlağı veya yulaflı atıştırmalıklarla sağlıklı seçimler yapabilirsiniz.

Kaynak: