Uzun süredir görmediğiniz eski bir tanıdığın adını hatırlamakta güçlük mü çekiyorsunuz? Arabanın anahtarını nereye koyduğunuzu hatırlamıyor musunuz? En yakın arkadaşınızın doğum gününü kutlamayı mı unuttunuz? Unutkan olduğunuzu mu düşünmeye başladınız? Öyleyse hafızanız alarm veriyor, ona kulak verin!
Beyin, rutin günlük işlevlerini yerine getirirken, bazı bilgileri hafızadan geri çağırmakta zorlanabilir. Bu durum halk arasında unutkanlık olarak bilinir. Birçok bilişsel işlev kaybının da habercisi olabilen unutkanlık, sık tekrarlamaya başladığında, günlük hayat ve iş hayatında da ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Artan yaş ile hafızada belirli bir gerilemenin olması ise normaldir. Dolayısıyla yaşlanmanın doğal sonucu olarak yavaşlayan bilişsel işlevlerin daha da gerilemesine engel olmak için şimdiden yatırım yapma zamanı!
Stresi Yönetin
Birçoğumuz her gün şehir hayatının yorucu temposuna, okul veya iş stresine maruz kalıyoruz. Stresin yoğunluğu arttıkça da dikkat, odaklanma gibi bilişsel işlevler de zayıflama ve üretkenlikte azalma sorunu yaşayabiliyoruz. Bunlara ek olarak son yıllarda bireylerde strese bağlı kaygı düzeyinin artması ile anksiyete görülme sıklığında da artış olduğu ve anksiyetenin de zayıf bir hafızayı beraberinde getirebileceği ileri sürülüyor. Nefes egzersizleri başta olmak üzere, fiziksel egzersizlerin, kaliteli uyku ve dengeli beslenmenin, stres ile baş etmede yardımcı olabileceği belirtiliyor.
Uyku kalitenize önem verin
Uykusuzluğun, unutkanlık ile ilişkili olabileceği ve kaliteli uykunun bilişsel beceriler için gerekli olduğu belirtiliyor. Uykusuzluk sorunu yaşayan bireylerin hekim kontrolü dışında başvurduğu çeşitli ilaçların hafıza ve bazı bilişsel işlevlerde zayıflamaya yol açabileceğine de dikkat çekiliyor. Yeterli süre ve kalitede uykunun, beynin dinlenmesi için oldukça önemli olduğu da ifade ediliyor.
Akdeniz Diyetini beslenme alışkanlığı haline getirin
Akdeniz diyeti, sebze ve meyvelerin, tam tahılların, balık ve beyaz etlerin, yağlı tohumların ve bitkisel sıvı yağların denge içinde tüketildiği bir diyet modelidir. Akdeniz diyetinde, genellikle haftada 2 kez tüketilen balık, bilişsel işlevler için oldukça önemli olan omega-3 yağ asitlerini de sağlamaktadır. Araştırmalar, Akdeniz diyetine uyumlu bireylerde, demans ve Alzheimer gibi nörodejeneratif hastalıkların gelişme riskinin daha düşük olabileceğini göstermektedir.
Tütün kullanımına dikkat
Tütün kullanımı, başta akciğer sağlığı olmak üzere insan sağlığını genel olarak tehdit etmektedir. Tütün kullanımının, yaşa bağlı hafıza kaybı ve bellek sorunlarını da arttırabileceği belirtiliyor. Araştırmalar, tütün kullanan bireylerde yaşlılık demansı yani bunama gelişme riskinin kullanmayan bireylere göre iki kat yüksek olduğunu ileri sürüyor.
Kafa travmalarına dikkat edin
Darbe ve çarpmalarla oluşabilecek kafa travmaları, hafıza ve bilişsel işlevleri olumsuz etkileyebilir. Spor ve egzersiz yaparken gerekli önlemleri almanız, motorlu araçlara binerken mutlaka emniyet kemeri takmanız ve kask kullanmanız oldukça önemlidir.
Yeterli ve dengeli beslenme, Akdeniz diyetine uyum, yeterli düzeyde fiziksel aktivite ve uyku düzeni bilişsel becerileri ve hafızayı korumak ve geliştirmek için oldukça önemlidir.
Kaynaklar:
1. 5 ways to keep your memory sharp. Harvard Health Publications, Harvard Medical School. http://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/5-ways-to-keep-your-memory-sharp
2. Miyata S, Noda A, Iwamoto K ve diğ. Poor sleep quality impairs cognitive performance in older adults. Journal of sleep research, 22(5), 535-541. 2013.
3. Scarmeas N, Stern Y, Mayeux R ve diğ. Mediterranean diet, Alzheimer disease, and vascular mediation. Archives of neurology. 63(12), 1709-17. 2006
Bizimle İletişime geçtiğiniz için teşekkür ederiz.