Kilo fazlalığı ve obezite ile ilgili olan en büyük sağlık sorunları şunlar:
• Tip 2 diyabet
• Kalp damar hastalıkları ve hipertansiyon
• Solunum sistemi hastalıkları (uyku apnesi sendromu)
• Bazı kanser türleri
• Osteoartrit
• Psikolojik sorunlar
• Yaşam kalitesinde düşme
Riskin derecesi, vücut yağ miktarının dağılımı, yetişkinlikte kilo alma düzeyi ve fiziksel aktivite yetersizliğinden etkilenir. Bu sorunların çoğu düzenli kilo verme ve fiziksel aktivitenin artırılmasıyla iyileştirilebilir.
Obeziteyle en çok bağlantısı olan hastalık, Tip 2 diyabet (genelde yetişkinlikte ortaya çıkan ve kilo fazlalığı ile bağlantılı diyabet tipi) veya insüline bağlı olmayan diabetes mellitustur. Kilo fazlalığı ne kadar yüksekse Tip 2 Diyabete yakalanma riski de artar. Obez olan kadınlar, sağlıklı kadınlara kıyasla 12 kat daha fazla Tip 2 diyabete yakalanma riski taşırlar. Risk; özellikle ailesinde diyabet geçmişi olanlarda Beden Kitle İndeksi’nin de artmasıyla yükselir, kilo vermeyle azalır.
Kalp damar hastalıkları (KDH) arasında koroner kalp hastalıkları (KKH), inme ve periferik vasküler hastalıklar bulunur. Sanayileşmiş ülkelerin çoğunda, erkek ve kadın ölümlerinin büyük bir kısmından (yaklaşık üçte biri) sorumlu olan bu hastalıklar, gelişmekte olan ülkelerde de büyük bir ivme kazanıyor.
Obezite hipertansiyon ve yüksek kolesterol de dahil, birçok kalp damar hastalığı riskini artırır. Kadınlarda obezite, yaş ve tansiyondan sonra, kalp damar hastalıklarının tahmin edilmesinde en güçlü üçüncü faktördür.
Obez kişiler, kanda yüksek trigliseritler (kandaki yağ), düşük yoğunluklu lipoprotein kolesterol ("kötü kolesterol"-LDL) ve daha az yüksek yoğunluklu lipoprotein kolesterole ("iyi kolesterol"-HDL) sahip olmaya eğilimlidir. Böyle bir metabolizma profili yağın yüksek oranda göbek çevresinde yoğunlaştığı kişilerde koroner kalp hastalıkları riskinin artmasıyla ilişkilendirilir. Kilo kaybı ile trigliseritlerin seviyesinde belirgin oranda iyileşme sağlanır.
Hipertansiyon (yüksek tansiyon) ile obezite arasındaki ilişkinin kanıtlanmış olmasının yanı sıra, obeziteden kaynaklanan hipertansiyonun Batı nüfusundaki oranı %30-65 olarak tahmin ediliyor. Tansiyon Beden Kitle İndeksi’nin artmasıyla yükselir.
Fazla kilolu kişilerde hipertansiyonun görülme sıklığı fazla kilolu olmayanlara oranla yaklaşık üç kat fazladır.
20-44 yaş arası fazla kilolu bireylerin hipertansiyon riski fazla kilolu olmayan bireylere kıyasla yaklaşık altı kat daha yüksektir.
Obezite ve kanser arasındaki bağlantı daha az ilişkilendirilmiş olsa da, bazı araştırmalar fazla kilo ile özellikle hormona bağlı kanser türleri ve sindirim sistemi kanserleri gibi belirli kanser vakaları arasında bağlantı olduğunu tespit ediyor.
Diz gibi ağırlık taşıyan eklemlerdeki dejeneratif hastalıklar, obezitenin yaygın komplikasyonları arasında yer alır. Bunun nedeni olarak genellikle eklemlerdeki aşırı ağırlıktan kaynaklanan mekanik hasar olduğu düşünülüyor. Ayrıca obez kişilerde bel ağrıları da yaygın şekilde görülüyor.
Obezite birçok Avrupa ülkesinde, hem istenmeyen vücut görüntüsü, hem de karakter zaafı olarak düşünüldüğü için, son derece kınanan bir durumdur. Hatta altı yaşındaki çocuklar bile obez çocukları "tembel, aptal, yalancı ve hilekar" olarak algılıyorlar.
Obez insanlar bu ayrımcılıkla baş etmek zorunda bırakılıyor. ABD'deki bir araştırma fazla kilolu genç kadınların, fazla kilolu olmayan veya kronik sağlık problemleri olan kadınlara oranla önemli ölçüde daha az para kazandığını gösteriyor.
Kompulsif (önlenemeyen bir dürtüyle yapılan) aşırı yeme de obez insanlar arasında daha sık görülüyor. Bu yeme bozukluğuna sahip birçok kişinin geçmişinde hem aşırı yeme ve içme, hem de ağırlık dalgalanmaları bulunuyor.
Kaynaklar:
• Lean, M.E.J., Pathophysiology of obesity. Proceedings of the Nutrition Society, 2000. 59(3): p. 331-336.
• Parillo, M. and G. Riccardi, Diet composition and the risk of Type 2 diabetes: epidemiilogical and clinical evidence. British Journal of Nutrition, 2004. In press.
• Hubert, H.B., et al., Obesity as an independent risk factor for cardiovascular disease: a 26-year follow-up of participants in the Framingham Heart Study. Circulation, 1983. 67: p. 968-977.
• Dattilo, A.M. and P.M. Kris-Etherton, Effects of weight reduction on blood lipids and lipoproteins: a meta analysis. American Journal of Clinical Nutrition, 1992. 56: p. 320-328.
• Seidell, J.C., et al., Overweight and chronic illness - a retrospective cohort study, with follow-up of 6-17 years, in men and women initially 20-50 years of age. Journal of Chronic Diseases, 1986. 39: p. 585-593.
• Wadden, T.A. and A.J. Stunkard, Social and psychological consequences of obesity. Annals of Internal Medecine, 1985. 103: p. 1062-1067.
• Gortmaker, S.L., et al., Social and economic consequences of overweight in adolescence and young adulthood. New England Journal of Medicine, 1993. 329: p. 1008-1012.
• Spitzer, R.L., et al., Binge eating disorder: a multisite field trial of the diagnostic criteria. International Journal of Eating Disorders, 1992. 11: p. 191-203.
• Levy, E., et al., The economic costs of obesity: the French situation. International Journal of Obesity, 1995. 19: p. 788-792.
EUFIC REVIEW’den yararlanılmıştır.
Bizimle İletişime geçtiğiniz için teşekkür ederiz.