Ebeveynlerin Merak Ettikleri

Çocuklarda Kahvaltı Alışkanlığı Akademik Başarıyı Arttırıyor!

Çocuklarda Kahvaltı Alışkanlığı Akademik Başarıyı Arttırıyor!

Çocukların akademik başarıları gelecek yaşamları için oldukça önemlidir. Başarılı bir eğitim hayatı için sağlık ve beslenme birbirinden ayrılmaz bir bütündür.
Okul çağı dönemi, çocukların hızlı büyüme ve gelişme gösterdikleri bir dönemdir. Okul çağı çocuklarda, yeterli ve dengeli beslenme, sağlığın korunması, hastalıkların ve besin ögesi yetersizliklerinin önlenmesi ile akademik başarının artmasında oldukça önemlidir.
Okul çağında yeterli ve dengeli beslenme, çocukların bedensel, duygusal, sosyal gelişimlerini ve okul başarılarını doğrudan etkileyebilmektedir. Yapılan çalışmalarda; hafif düzeyde beslenme yetersizliği olan çocuklarda öğrenme sorunları görüldüğü ve akranlarına kıyasla bilişsel gelişimlerinin geride olduğu buna bağlı olarak okul başarılarının düştüğü gösterilmiştir. (Cooper ve diğ., 2011)

Kahvaltı neden önemli?

Akşam yemeği ile kahvaltı arasında yaklaşık 8-12 saatlik bir aralık bulunmaktadır. Uzun açlık sonrası vücudun gereksinimi olan enerjiyi sağlayacak ilk öğün sabah kahvaltısıdır. Sabah kahvaltı yapılmazsa beynin tek enerji kaynağı olan glikoz sağlanamamış olur. Bu durumda yorgunluk, baş ağrısı, dikkat eksikliği ve algılamada sorunlar yaşanır. Dolayısıyla, okul dönemindeki çocuklar için de günün en önemli öğünü kahvaltıdır. Yeterli ve dengeli bir kahvaltı büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu bu dönemde sağlığın ve okul başarısının sürdürülmesinde önemli rol oynamaktadır.
 

Okul çağı çocuklar neden kahvaltıyı atlamamalı?

Kahvaltıyı atlayan çocukların problem çözme becerileri azaltmakta; düzenli kahvaltı alışkanlığı olanlarda ise, okul başarısı artmakta, öğrenme ve anımsamayı içine alan birçok beyin ve davranış işlevleri olumlu yönde etkilenmektedir.

Çocukların okul başarısı ve kahvaltı alışkanlığı arasındaki ilişkinin incelendiği bir çalışma, (Frantzen,L.ve.diğ., 2013) kahvaltı alışkanlığı olan çocukların; kavrama, hatırlama ve problem çözme yeteneklerinin kahvaltı etmeyenlere kıyasla daha iyi olduğunu göstermiştir. Aynı çalışma (Frantzen,L.ve.diğ., 2013) kahvaltıyı atlayan çocukların sonraki öğünlerde daha fazla enerji ve besin ögesi, alımına bağlı olarak uzun vadede fazla kilolu veya şişman olma riski daha yüksek olabileceği de bildirilmektedir. Ayrıca düzenli kahvaltı alışkanlığı olan çocukların demir, B vitaminleri ve D vitamini seviyeleri, kahvaltı yapmayanlara kıyasla %20–60 daha yüksek bulunmuştur.

Çocuk ve adölesanlarda kahvaltının akademik başarıya etkisini araştıran 36 çalışmanın sonuçlarının incelendiği meta analizde (Adolphus, K., 2015) düzenli kahvaltı alışkanlığı kazanılmasıyla çocukların davranışlarında ve akademik başarılarında olumlu etki gözlenmiş, özellikle yetersiz beslenen çocuklarda düzenli kahvaltı alışkanlığının kazanılmasıyla matematik becerilerinde ve derse katılımda önemli artış gözlendiği belirtilmiştir.
Yapılan bir başka çalışma (Sandercock, G. R. ve diğ., 2010) düzenli kahvaltı alışkanlığı olan çocukların kahvaltı etmeyen çocuklara kıyasla daha aktif ve daha zinde oldukları bildirilmiştir.

 

İdeal bir kahvaltı nasıl olmalı?

İdeal bir kahvaltı çocukların ihtiyacı olan günlük enerjinin %20’sini karşılamalıdır, yumurta, süt ve süt ürünleri, tam tahıllı ekmek, mevsim sebze ve meyvelerinden veya taze sıkılmış sebze, meyve sularından oluşan bir örüntü yeterli ve dengeli bir kahvaltıya örnek gösterilebilir. Yeterli ve dengeli bir kahvaltı çocuğun ihtiyacı olan makro ve mikro besin öğeleri (karbonhidrat, protein, yağ, kalsiyum, demir) ihtiyacını karşılamaya destek olur.

Eğer çocuğunuza okulda kahvaltı veriliyor ise öğretmenlerin denetiminde bu önemli öğünü düzenli tüketmesi sağlanmalı, zorlama ve cezalandırma yapılmamalıdır.
 

Çocuklar neden kahvaltıyı atlıyor?

Öğün atlama okul çağı çocuklarında sık karşılaşılan bir sağlık sorunudur. Okul çağı çocuklarında en fazla atlanan öğün kahvaltıdır. Öğün atlama, bu yaş grubu için önerilen enerji ve besin ögeleri miktarlarının günün diğer öğünlerinde karşılanmasını güçleştirmekte ve buna bağlı olarak enerji ve besin ögeleri yetersizliklerine neden olmaktadır.

Özellikle anne ve baba veya diğer aile bireylerinin kahvaltı etme alışkanlığının olmaması çocuklarında kahvaltı etme alışkanlığı edinememesine neden olabilmektedir. Çocuklar 3 yaşından itibaren anne ve babayı rol model almaya başlarlar bu sebeple söylenenden çok davranışları tekrar ederler, bu sebeple çocuğunuza kahvaltı etmesini öğütlemek yerine onunla birlikte kahvaltı etmeniz kahvaltı alışkanlığı kazanmasında daha yararlı olacaktır.
 

Çocuklara kahvaltı alışkanlığı kazandırmak için öneriler

• Çocuğunuzun lezzetli, doyurucu, sağlıklı kahvaltı seçenekleriyle güne başlamasını sağlayın; gerekirse daha erken kalkıp birlikte kahvaltı hazırlayın, çocuklar kendi hazırladıkları yemekleri yemekten keyif alırlar.

• Çocuğunuzla birlikte yapabileceğiniz sağlıklı farklı besin gruplarını bir arada içeren tarifler deneyin, bunun için sebzeler, tam tahıllı ekmek ve peynir içeren kuzunun kahvaltısı tarifimize göz atabilirsiniz. https://igrow.sabriulkerfoundation.org/Kuzunun-Kahvaltisi

• Aynı sandviç tercihleri hazırlamak yerine, çocuğunuzun zihinsel bilişsel gelişimini destekleyecek makro ve mikro besin ögelerini içeren, aynı zamanda görüntüsünü de sevebileceği kelebek sandviç tarifimizi deneyin. https://igrow.sabriulkerfoundation.org/Kelebek-Sandvic

Çocuğunuzun kahvaltısında bu besinlere mutlaka yer açın!

Yumurta:Anne sütünden sonra en kaliteli protein olan yumurta, kolin ve A, D, E vitaminlerini içermesi sebebiyle büyüme ve gelişme, hücre yenilenmesinde rol oynar.

Süt-Peynir:Kalsiyum ve riboflavinin önemli kaynağı olan süt, yoğurt ve peynir çocukların kemik ve diş sağlığı için oldukça önemlidir. Büyüme ve gelişme, dokuların onarımı, kemik ile dişlerin gelişimi, sinir ve kasların düzenli çalışmasını sağlar ayrıca çinko içeriğiyle çocukların akademik başarısını destekler.

Ceviz:Omega-3 kaynağı ceviz, çocuklarda öğrenme fonksiyonlarını geliştiriyor, hafızayı güçlendiriyor ve çocukların konsantrasyon sürelerini arttırıyor.

Tam Tahıllar:Karbonhidrat, posa ve B vitaminlerince zengin olan tam tahıllar çocukların ihtiyacı olan günlük enerjinin temel kaynağını oluşturur. Gün boyunca oldukça aktif olan çocukların ani kan şekeri düşmelerini engeller ve sindirim sisteminin doğru çalışmasını destekler.

Sebze ve Meyveler:Vitamin ve mineralleri yüksek oranda içeren sebze meyveler, okul çağı çocuklarının mutlaka tüketmesi gereken besin grubudur. Meyve sebzelerdeki vitamin ve mineraller büyüme ve gelişme, hücre yenilenmesi, doku onarımı, deri ve göz sağlığı, diş ve diş eti sağlığı, kan yapımı ve hastalıklara karşı direnç oluşumunda oldukça etkilidir.

 

Kaynaklar:
1. Adolphus, K., Lawton, C., & Dye, L. (2015). The Effects of Breakfast on Behavior and Academic Performance in Children and Adolescents. Prenatal and Childhood Nutrition, 289-319. doi:10.1201/b18040-16.
2. Barton, B. A., Eldridge, A. L., Thompson, D., Affenito, S. G., Striegel-Moore, R. H., Franko,D.L.,Crockett, S.J.(2005). The Relationship of Breakfast and Cereal Consumption to Nutrient Intake and Body Mass Index: The National Heart, Lung, and Blood Institute Growth and Health Study. Journal of the American Dietetic Association, 105(9), 1383-1389. doi:10.1016/j.jada.2005.06.003
3. Littlecott, H. J., Moore, G. F., Moore, L., Lyons, R. A., & Murphy, S. (2015). Association between breakfast consumption and educational outcomes in 9–11-year-old children – CORRIGENDUM. Public Health Nutrition, 19(09), 1583. doi:10.1017/s1368980015003365
4. Breakfast in Schools: Healthy & Nutritious, https://www.eatright.org/food/nutrition/eat-right-at-school/breakfast-in-schools-healthy-nutritious (Mart, 2018)
5. Tips to Eat Right at School, https://www.eatright.org/food/nutrition/eat-right-at-school/breakfast-in-schools-healthy-nutritious (Ağustos, 2018)
6. Frantzen, L. B., Treviño, R. P., Echon, R. M., Garcia-Dominic, O., & Dimarco, N. (2013). Association between Frequency of Ready-to-Eat Cereal Consumption, Nutrient Intakes, and Body Mass Index in Fourth- to Sixth-Grade Low-Income Minority Children. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 113(4), 511-519. doi:10.1016/j.jand.2013.01.006
7. Sandercock, G. R., Voss, C., & Dye, L. (2010). Associations between habitual school-day breakfast consumption, body mass index, physical activity and cardiorespiratory fitness in English schoolchildren. European Journal of Clinical Nutrition, 64(10), 1086-1092. doi:10.1038/ejcn.2010.145
8. Cooper, S. B., Bandelow, S., & Nevill, M. E. (2011). Breakfast consumption and cognitive function in adolescent schoolchildren. Physiology & Behavior, 103(5), 431-439. doi:10.1016/j.physbeh.2011.03.01806