Otizm, tekrarlayıcı ve sınırlayıcı davranışlar, sosyal etkileşim ve iletişimde zorlukları içeren, yaşam boyu süren bir durumdur. Temel nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte genetik ve çevresel etmenlerin otizme sebep olabileceği belirtiliyor.
Türkiye’de 44.045 çocuk üzerinde yapılan Otizm Tarama Projesi sonuçlarına göre 242 çocuktan 49’unun orta derecede, 228 çocuktan 15’inin ise yüksek risk altında olduğu bildiriliyor. Ülkemizde 500.000’in üzerinde otizmli birey ve ilköğretim çağında yaklaşık 100.000 otizmli çocuk olduğu tahmin ediliyor. (Otizm Tarama Projesi Sonuç Raporu).
Yaşamın ilk 3 yılında, genellikle göz iletişimi kurmama, seslenildiğinde tepki vermeme, dikkat eksikliği ve sözel olmayan iletişimde sorunlar gibi davranış bozuklukları otizmin belirtileri arasında sayılıyor. Otizmin tedavisinde tıbbı tedavinin yanında semptomların azaltılması, otizme özgü davranışlarda gelişim sağlanması, otizme eşlik eden hastalık belirtilerinin iyileştirilmesi ve çocuğun yaşam kalitesinin artırılması açısından yeterli ve dengeli beslenmenin önemli rol oynadığı biliniyor.
Otizmli çocuklarda, belirtilerin farklı olması veya otizme eşlik eden başka hastalıklar nedeniyle beslenme önerileri mutlaka çocuğa özgü olmalıdır. Otizmli çocuklarda, çiğneme güçlüğü, besin seçiciliği gibi beslenme sorunları yaygın olarak görülebilir. Bu beslenme sorunlarını çözmek, hastalık semptomlarını azaltmak için otizmde etkisi henüz kanıtlanmamış farklı diyetler uygulanmaktadır.
Otizmde hedef, çocuğun enerji ve besin öğesi ihtiyaçlarını karşılayacak, büyüme ve gelişmeyi sürdürecek, yeterli ve dengeli bir beslenme düzeni olmalıdır. Her çocuğun hastalık şiddet ve semptomlarına göre planlanmış bir diyet için beslenme ve diyet uzmanlarına danışılmalıdır. Otizmli çocuklar onlar için uygun olan sevdikleri aktivitelere yönlendirilerek, dengeli beslenmeli ve aktif yaşamaya teşvik edilmelidir.
Kaynaklar:
1. Marijke M. H. van De Sande, Vincent J. van Buul and Fred J. P. H. Brouns, Autism and nutrition: the role of the gut–brain axis, Nutrition Research Reviews, 2014
2. Eat right Academy of Nutrition and Dietetics, Autism Spectrum Disorders (ASD) and Diet, April 2018, https://www.eatright.org/health/diseases-and-conditions/autism/nutrition-for-your-child-with-autism-spectrum-disorder-asd
3. National Institute of Mental Health (NIH), Autism Spectrum Disorders, https://www.eatright.org/food/nutrition/eat-right-at-school/breakfast-in-schools-healthy-nutritious (Ağustos, 2018)
4. T.C. Sağlık Bakanlığı, Tohum Otizm Vakfı. Otizm Tarama Projesi Sonuç Raporu (Online). Erişim Tarihi:02.04.2019)
5. Curtin C, Anderson SE, Must A, Bandini LG. The prevalence of obesity in children with autism: a secondary data analysis using nationally representative data from the National Survey of Children’s Health. BMC Pediatr 2010;10:11-16.
6. Uçar,K.,Samur,g.(2017). Otizmin Tedavisinde Güncel Beslenme Tedavisi Yaklaşımları.Derleme. Beslenme ve Diyet Dergisi.45(1):53-60.
Bizimle İletişime geçtiğiniz için teşekkür ederiz.