Doğrunun Peşinde: Beslenme Efsaneleri ve Gerçekler

Doğrunun Peşinde: Beslenme Efsaneleri ve Gerçekler
Londra

Sabri Ülker Vakfı, İngiliz Beslenme Vakfı’nın (British Nutrition Foundation) 50. Yıldönümü kapsamında düzenlenen konferanslar serisinde, 6 Kasım 2017’de Londra’da gerçekleşen “Doğrunun Peşinde: Beslenme Efsaneleri ve Gerçekler” (Starving For Truth: Nutrition Myths and Controversies) başlıklı konferansa Türkiye’den takip eden tek kurum oldu.

Beslenme alanında doğru bilinen yanlışlarla mücadelede uzmanların son dönem araştırmaları, bu kapsamda medyaya yansıyan başlıklar ve tüketici araştırmaları ilgi çekici sunumlarla ele alındı.

King’s College’dan Prof. Tom Sanders’ın moderatörlüğünü üstlendiği panelde İngiltere’nin önde gelen medya kuruluşlarından, Science Media Centre’dan Dr. Fiona Lethbridge, Sense about Since’dan Mr Chris Peters, The Conversation’dan Mr Clint Witchalls, Food Manufacture’dan Mr Rick Pendrous ve Angry Chef (Kızgın şef) olarak bilinen dünyaca ünlü şef Anthony Warner yer aldı. Panelde, beslenme ile bilimsel bilginin topluma doğru aktarılmasında medyanın önemi vurgulanırken medya ve beslenme uzmanları ile bir araya gelerek bilgi paylaşımı yapıldı ve çözüm önerileri tartışıldı.

Medyada yer alan popüler beslenme konularının tartışıldığı konferansta, medyanın beslenme alanında bilgi kaynağı olarak rolü ve konuları ele alışının yanı sıra, bu konuların beslenme rehberlerinde nasıl ele alındığı da tartışıldı. Konferansa, küresel kalp damar hastalıklarının %80’inin beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı değişiklikleriyle önlenebileceğine ve beslenmenin önemine dikkat çekilerek başlandı. Reading Üniversitesi Toplum Beslenmesi Bölümü’nden Prof. Christine Williams, Akdeniz tipi beslenmemin kalp damar hastalıklarının görülme olasılığını azalttığını vurgularken, balık ve zeytinyağı yağ asitlerinden zengin besinlere ve tam tahıllara yer verilmesi gerektiğine değindi.

Konferanstan Öne Çıkan Başlıklar:

• Imperial College’dan vücut ağırlığı yönetimi diyetisyeni Adrian Brown “Şeker hastalığı, beslenme ile önlenebilir mi?” konulu konuşmasında, tam tahıllar ve zeytinyağı tüketimini arttırmak gibi beslenme davranışı değişiklikleri ile şeker hastalığı görülme olasılığının azalabileceğine değindi.

• Kraliyet Tıp Topluluğu (Royal Society of Medicine) Gıda ve Sağlık Forum başkanı Dr. Tatiana Christides çağımızın halk sağlığı problemlerinden olan obezite ile şeker tüketimi arasındaki ilişkiye değindi. Literatürde “Fruktoz içeren şekerler artan enerji alımının dışında obeziteye yol açıyor mu?”, “Şeker tüketiminin yüksek olduğu diyetler, şeker tüketiminin az olduğu diyetlere kıyasla daha fazla yağ doku artışına neden olur mu?” gibi soruların cevaplarına yönelik yeterli kanıt olmadığına değinirken, Uluslararası Dünya Kanser Araştırmaları Fonu’ndan (World Cancer Research Fund International) Dr. Rachel Thompson, tam tahılların, sebze ve meyvelerin kanser riskini azalttığına dair bilimsel bulguları paylaştı.

• Anglia Ruskin Üniversitesi’nden Dr. Marie-Ann Ha 2000’li yıllardan beri sebze meyve tüketiminin giderek azaldığını belirtirken, bu sayının 11- 18 yaş grubu erkek bireylerde günlük 2,8 porsiyon olduğuna değindi.

• Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi–Beslenme ve Alerjiler Paneli (EFSA-NDA) üyesi Prof.Susan Fairweather-Tait özellikle yaşlılarda görülme olasılığı artan kemik kırıkları için ek kalsiyum ve D vitamini kullanımının beraber olması gerektiği belirtti.

• King’s College Londra’dan Dr. Megan Rossi mikrobiyota için lif ve sebze meyve tüketiminin arttırılması gerektiğine dikkat çekerken, SACN (Scientific Advisory Committee on Nutrition) 2016 raporuna göre fazladan tüketilen her 7 gram lifin, kalp damar hastalıkları görülme olasılığını %9, kolon kanseri görülme olasılığını ise %7 azalttığını belirtti.
 

Konferanstan çarpıcı veriler:

• 59.000 katılımcı üzerinde yürütülen, farklı 15 çalışmanın sonuçları karşılaştırıldığında beslenme ile alınan doymuş yağın yerine doymamış yağların konulmasının kalp damar hastalıkları görülme olasılığını %27 azaltabileceği bildirildi.

• NHANES verilerine göre 2000’li yıllardan sonra şeker tüketimi azalırken, obezite görülme sıklığı %30’lardan %40’lara çıktığı ileri görülmektedir. Şekerin obezitenin gelişmesinde tek etmen olmayacağının altı çizildi. Günlük 90 gram tam buğday tüketimi kolorektal kanser görülme olasılığını %17 azaltabileceği belirtildi.

• İngiltere’de yetişkinler ortalama 4.1 porsiyon sebze meyve tüketirken, yetişkin erkek popülasyonunun sadece %25’inin günlük 5 porsiyon sebze meyve önerisine ulaşabildiğinin altı çizildi.

• Günlük 700 mg’ın altında kalsiyum tüketmek osteporoz ve kalça kırığı gibi kırıkların görülme olasılığını arttırabileceği belirtildi.

• Besinlerle alınanın dışında ek kalsiyum ve D vitamini kullanımının özellikle yaşlı kadınlarda önemli bir sorun olan kırık görülme olasılığını %11 azaltabileceği söylendi.

• SACN (Scientific Advisory Committee on Nutrition) 2015 raporuna göre D vitamininin kandaki formunun 20 nmol/L’nin altında olması osteomalezi (kemik yumuşaması) görülme olasılığını arttırabileceğinin altı çizildi.

• Dünya genelinde görülme sıklığı giderek artan irritabl barsak sendromunun (IBS) Türkiye’de görülme sıklığının %10-14.99 arasında olduğu vurgulandı.